.........4. Şəki şəhərində Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının kompleks zonal elmi bazasının təşkili haqda.

Azərbaycan SSR Şəki�Zaqatala zonası və Şəki şəhəri zəngin təbii coğrafi şəraitə malikdir. Bu rayonun əlverişli iqlimi, məhsuldar torpaqları, rəngarəng bitki və heyvanat aləmi nəzər diqqəti cəlb edir. Burada, Sovet dövründə sənaye, kənd təsərrüfatı və mədəniyyət əhəmiyyətli dərəcədə inkişaf etmişdir. Zonada həmçinin çoxsaylı tarixi abidələr cəmləşmişdir. Çoxsahəli kənd təsərrüfatı, respublika və ölkə miqyasında ipəkçilik, üzümçülük də ixtisaslaşmışdır; taxılçılıq təsərrüfatı, qoyunçuluq, eləcə də heyvandarlıq, və quşçuluq əhəmiyyətli dərəcədə inkişaf etmişdir.

Şəki rayonunda bərk, güclü buğdadan hər il 20�25 min ton taxıl və əhəmiyyətli miqdarda heyvandarlıq məhsulları istehsal edən Orcenikidze adına taxılçılıq sovxozu yerləşir. Burada, SSRI�də yeganə olan nümunəvi südlük�camışçılıq təsərrüfatı �Daşüz� sovxozu yerləşir ki, orada Qafqaz cinsli camışların damazlıq özəyi cəmlənmişdir.

Şəki haqlı olaraq ipəkçilik sənayesi şəhəri adlanır, respublikada ipək parçalar istehsalı üzrə birinci yeri tutur; böyük xalq təsərrüfatı əhəmiyyətinə malik digər çoxlu sənaye müəssisələri vardır. Sadalanmış obyektlərin olması kənd təsərrüfatının effektivliyinin yüksəldilməsinə yönəlmiş kompleks elmi tədqiqatların aparılmasına imkan yaradır.

Eyni zamanda qeyd etmək lazımdır ki, Böyük Qafqazın cənub yamacı ərazisi hüdudlarında, Balakən rayonunun Filizçay ərazisindən Şəki rayonunun Kiş çayına qədər, ittifaq əhəmiyyətli mis�polimetal yataqları aşkar edilmişdir.

Bu yatağın mis, qurğuşun, sink və bir sıra digər faydalı qazıntıların sənaye ehtiyatlarını genişləndirmək üçün hal-hazırda böyük geoloji-axtarış işləri davam etdirilir. Burada efir-yağlı bitkilərdən efir yağları istehsalının təşkili və inkişaf etdirilməsi üçün böyük imkanların olması mühüm xalq təsərrüfatı əhəmiyyətinə malikdir.

Bunlardan əlavə, bu zonada ittifaq əhəmiyyətli Zaqatala qoruğu yerləşir ki, orada da Böyük Qafqaza birləşən rayonların zəngin bitki və heyvanat aləminin qorunması üzrə tədqiqatlar aparılır.

Eyni zamanda Şəki, respublikada mədəni mərkəz, mütərəqqi fikir ocaqlarından biri kimi şöhrət tapmışdır. Şəki şəhəri elm, ədəbiyyat, incəsənət və maarifin görkəmli təmsilçilərinin vətənidir. Əhalisinə görə respublikanın dördüncü şəhəri olan Şəki şəhəri xalq təsərrüfatının müxtəlif sahələri üzrə kifayət qədər ixtisaslı mütəxəssilərə malikdir.

Şəki-Zaqatala zonası və Şəki şəhəri tarixi, memarlıq, arxeoloji abidələr və bütöv bir sıra maraqlı etnoqrafiq və diyarşünaslıq obyektləri ilə zəngindir.

Bununla belə, Şəki və ona birləşən Zaqatala, Qəbələ və digər rayonlarda dağ meşələri məhv edilir, erroziya prosesləri inkişaf edib; torpaqda mikroelementlərin çatışmazlığı və ya artıqlığı vardır. Bütün bunlar onları tədqiq və onlarla mübarizə məsələsinin həllini tələb edir.

Yuxarıda göstərilən bütün təsərrüfat məsələlərinin məcmuyu� kənd təsərrüfatının yerləşməsi və ixtisaslaşmasına yönəlmiş kompleks tədqiqatlar aparılmasını, yerli xammal və zonanın tələbləri əsasında yeni sənaye müəssisələrinin yaradılması yolu ilə həll edilə bilər.

Indiki dövrdə Şəki rayonunda kompleks elmi tədqiqat işləri aparılması üçün bütün şərait vardır ki, buna rayonun məhsuldar qüvvələrinin inkişaf səviyyəsi əhəmiyyətli dərəcədə kömək edəcəkdir.

Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyəti qərara alır:

I. Şəki-Zaqatala zonasının iqtisadiyyatının və mədəniyyətinin daha da inkişaf etdirilməsi üçün cari məsələlərin həlli məqsədi ilə Şəki şəhərində Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyəti yanında kompleks zonal elmi bazası təşkil edilsin.

2. Kompleks zonal elmi bazasının üzərinə bütün zona üçün aşağıdakı problemlərin elmi araşdırılması həvalə olunsun.

a) Yerli bitki və heyvanat aləmi ehtiyatlarının öyrənilməsi və istifadə edilməsi; təbiət abidələrinin bərpası;

b) torpaqların məhsuldarlığının yüksəldilməsi və onların erroziyadan qorunması, meşə bitkilərinin inkişaf etdirilməsi, sel axınları ilə mübarizə;

c) zonanın becərilən və perspektiv bitkiləri üzrə genetika-seleksiya işləri və stasionar tədqiqatların aparılması;

ç) biogeokimyəvi əyalətin tədqiqi. Qafqaz cinsli camışların genetika və fiziologiyasının öyrənilməsi. Tibbi-bioloji tədqiqatlar aparılması üçün xətti təcrübi (laborator) heyvanların yetişdirilməsi məqsədi ilə pitomnik yaradılması;

d) Zonanın xalq təsərrüfatı ilə əlaqəli bütün effektiv sahələrinin inkişaf perspektivlərinin iqtisadi və coğrafi imkanlarının öyrənilməsi;

e) Böyük Qafqazın cənub yamacı zonasının yeraltı sərvətlərinin sonrakı perspektivlərinin aşkar edilməsi məqsədi ilə axtarış işlərinin aparılması, eləcə də, sənayedə istifadə edilməsi və işlənməsi imkanları üçün yerli xammal ehtiyatlarının öyrənilməsi;

ə) Tut ipəkqurdu baramasının kompleks fiziki metodlarının tədqiqi, heyvandarlıq və quşçuluqda şüalandırmanın stimullaşdırılması,

3. Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının biologiya elmləri (akad. V.R.Volobuyev), yer elmləri (akad. Ş.A.Əzizbəyov), fiziki-texniki və riyaziyyat elmləri (akad.Ə.I.Hüseynov) bölmələrinə tapşırılsın ki, elmi bazanın direksiyası ilə birlikdə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Şəki şəhərindəki kompleks zona elmi bazasının məsarif smetasını, struktur və tematikası haqda təkliflərini və əsasnaməsini işləyib, hazırlayaraq on gün müddətində Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyətinə təqdim etsinlər.

4. Zona elmi bazasının maliyyələşdirilməsi Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının Fizika Institutu tərəfindən həyata keçirilsin.

5. Kompleks zonal elmi bazasının ştatını aylıq əmək haqqı fondu 2100 man. olmaqla� 20 vahid miqdarında təsdiq edilsin, bununla əlaqədar Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının Fizika Institutunun əmək haqqı fondu bu məbləğdə artırılsın və uyğun olaraq aşağıdakı institutların əmək haqqı fondu azaldılsın; botanika, genetika və seleksiya, zoologiya, torpaqşünaslıq və aqrokimya, fiziologiya, geologiya, coğrafiya ayda 300 manat olmaq hesabı ilə.

6. Plan-maliyyə şöbəsinə (yol. Abuşev Q.Q.) tapşırılsın ki, yuxarıda qeyd olunan elmi-tədqiqat institutlarının məsarif smetalarında müvafiq dəyişikliklər aparsın.

���������������������������� Protokol şöbəsinin rəisi��������� M.A.Isgəndərova

������������������������������������� ���������� �����������

Beləliklə, Şəkidə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının kompleks zonal elmi bazası yaradılması məqsədilə hazırlanan bu rəsmi sənədləşmədən sonra, yeni bir mühüm mərhələ zona elmi bazaya kadr seçilməsi məsələsi gündəlikdə dururdu.������ Ardı var>>>